براساس طرح ملی شناسایی کانون‌های بحرانی فرسایش بادی کشور، در استان خراسان رضوی یک میلیون و 576هزارو 920 هکتار از اراضی واقع در مناطق بیابانی تحت تاثیر فرسایش بادی بوده که معادل 7/29 درصد از مساحت کل بیابان‌های استان و معادل 8 درصد از مساحت کل اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی کشور است.علاوه براین 768هزار و 699هکتار از اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی استان در کانون های بحرانی فرسایش بادی قرار دارد که معادل 6/13 درصد از مساحت کل بیابان‌های استان و معادل 12 درصد از مساحت کل کانون های بحرانی کشور است که در 15 کانون و در 16 شهرستان به‌نام های نیشابور، سبزوار، کاشمر، خلیل آباد، بردسکن، بجستان، گناباد، مه ولات، جغتای، داورزن، رشتخوار، خواف، تربت جام، تایباد، سرخس و  بخشی از جنوب غربی شهرستان مشهد تعیین شده است.در واقع آب و هوای استان به علت تاثیرگذاری عوامل مهمی از جمله موقعیت جغرافیایی، وجود مناطق کویری (کویر نمک و  کویر مرکزی) و کوه‌های مرتفع و...، متنوع و از خشک تا نیمه خشک است. این وضعیت آب و هوایی موجب شده است که اکوسیستم حاکم بر مناطق بیابانی استان دارای شرایط حساس و شکننده‌ای باشد.علاوه بر موارد مذکور، وجود شرایط کویری استان هرات کشور افغانستان درمناطق همجوار با شرق استان و وجود کویر و صحرای بزرگ قره‌قوم در کشور ترکمنستان و نیز کویر مرکزی ایران در جنوب استان، بر حساسیت و شکنندگی این شرایط افزوده است. هم اکنون نیز اقداماتی در بخش بیابان‌زدایی در استان انجام گرفته است. عملیات تثبیت شن و بیابان زدایی دراستان از سال 1344 در شهرستان سبزوار و در منطقه حارث آباد با اجرای 100 هکتار پروژه نهال کاری تاغ آغاز شدو طی 48 سال و به خصوص بعداز پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و عمدتاً در برنامه‌های اول، دوم، سوم و چهارم توسعه کشور، با اجرای پروژه های نهالکاری، بذرکاری، مالچ پاشی و حفاظت و قرق، مراقبت و آبیاری و اجرای طرح مدیریت روان آب‌ها درمناطق بیابانی و همچنین ده ها عملیات بیابان زدایی دیگر با مشارکت مردم و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی، تاکنون پانصد و 73هزار و 834هکتار از اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی و کانون‌های بحرانی، به جنگل‌های دست کاشت تبدیل شده که این سطح معادل 24 درصد از اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی استان وحدود 18 درصد از کل جنگل‌های دست کاشت بیابانی کشور است. همچنین  مطالعات زیادی هم در راستای شناسایی کانون‌های بیابان زدایی انجام شده است. در بخش بیابان زدایی نیز با مشارکت مردم تعداد 17طرح مشارکتی بیابان زدایی درسطح 11هزار و 173 هکتارتهیه و پس از  بررسی توسط  کمیته  فنی اداره‌کل تصویب وبه متقاضیان واگذار شده است.در همین رابطه باید اضافه کرد که مهم‌ترین اثرات تثبیت شن و بیابان زدایی در استان عبارتند ازجلوگیری از گسترش بیابان، تثبیت شن‌های روان وایجاد 570هزارهکتار جنگل‌های بیابانی، مبارزه با روند بیابان زایی و جلوگیری از تبدیل شدن مراتع و جنگل‌ها و سایر مناطق غیربیابانی استان به بیابان، بازسازی و بهسازی پوشش گیاهی درمناطق بیابانی، جلوگیری از مهاجرت، کاهش و کنترل خسارت ناشی از فرسایش بادی بر تاسیسات، مراکز اقتصادی و کشاورزی و مناطق جمعیتی استان و... که برای این منظور چند پیشنهاد و راهکارمشخص پیش روی ما قرار دارد.

  شماره : 19286 -     ۱۳۹۵ چهارشنبه ۲ تير/ خراسان رضوي